Als de uitvaartplechtigheid is geweest gaat het leven gewoon weer door. Daar lijkt het in ieder geval op. Maar het rouwproces eindigt niet met de begrafenis of crematie, eigenlijk begint het dan pas. Rouwen is meestal hard werken en iedereen doet dat op zijn of haar eigen manier. Op deze pagina delen we diverse tips over rouwverwerking, zowel voor volwassenen, kinderen als verstandelijk gehandicapten.
Verdriet wordt heel verschillend ervaren. De één wil er bijvoorbeeld altijd over praten, de ander het liefst zo weinig mogelijk en zeker niet met de partner of kinderen. Wat uw wijze ook is: het is vooral belangrijk om elkaar een eigen manier van verwerken te gunnen. Dat geldt ook voor situaties waarin u iemand bijstaat in zijn of haar verdriet.
Om volwassenen te steunen bij het verlies, ontvangen zij van ons het boekje 'Verlies - gevoelens, gedachten en toekomst'. Het boekje biedt herkenning, inzicht in gevoelens, emotionele steun en praktische informatie. Zoals een lijst met boeken, websites en organisaties voor nabestaanden.
Als u zelf rouwt of als u een dierbare wil bijstaan, is het boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’ van Manu Keirse een onmisbare gids. Dit boek is al vele jaren hét basisboek over rouw en Manu Keirse wordt beschouwd als dé specialist in rouw. Hij gaf op zondag 28 oktober 2018 een lezing in ons pand, waarin hij zijn kennis met ons deelde.
Lezing van Manu Keirse
Aan de hand van heel veel herkenbare voorbeelden vertelde Manu Keirse dat rouwen niet gelijkstaat aan afscheid nemen, maar aan anders leren vasthouden. En zo deelde hij nog veel meer wijsheden over rouw en verlies. Bekijk hieronder de filmpjes van Manu Keirse om (opnieuw) te luisteren naar zijn verhalen.
Bekijk tips van Manu Keirse >>
'Verwerken is niet loslaten, maar anders leren vasthouden'
- een uitspraak van Manu Keirse -
Voor kinderen is het belangrijk om afscheid te kunnen nemen. Ze kunnen op jonge leeftijd al mee naar een uitvaart of opbaring. Het is wel belangrijk om hen goed voor te bereiden op wat ze daar dan te zien krijgen en wat er van hen verwacht wordt. Om kinderen bij de uitvaart te betrekken, kunnen ze bijvoorbeeld een afscheidsbrief of afscheidsgedicht schrijven en/of voorlezen. Ook kunnen ze een rouwslinger voor de kist te maken. Daarnaast zijn er ook speciale verhalen voor kinderen die voorgelezen kunnen worden tijdens de uitvaartplechtigheid.
Speciale boekjes voor ouders en kinderen
Bij ieder overlijden geven wij het boekje 'Kinderen helpen bij verlies’ aan de ouder(s). Het boekje bevat een combinatie van informatie en praktische tips. Kinderen helpen bij verlies is een leidraad voor ouders. Om hun kind(eren) te ondersteunen bij het afscheid, tijdens de uitvaart én in de periode daarna.
Kinderen die een ouder verliezen, krijgen ook een boekje over rouwverwerking. Kleine kinderen krijgen het kleurboekje 'Merijntje Muis neemt afscheid'. Kinderen tot 12 jaar krijgen het herinneringsboek 'Dag lieve ...', en tieners krijgen het werk- en herinneringsboek 'Ben je hier of ben je daar?'. Door te kleuren, te tekenen en te schrijven maken kinderen een blijvende herinnering, zijn ze bezig met het verlies en kunnen ze hun verdriet delen met vader, moeder, broertjes, zusjes of hun opa en oma.
Voor mensen met een verstandelijke beperking is het verlies van een dierbare zeer ingrijpend. Het is voor hen lastig te begrijpen dat de dood onomkeerbaar is. Zij moeten echt beleven dat iemand er niet meer is. Het zien en aanraken van de overledene kan verstandelijk gehandicapten helpen bij de rouwverwerking. Wij ondersteunen en begeleiden u daarbij. Afhankelijk van de mate van hun beperking kan taal te abstract zijn. Een kaarsje aansteken, bloemen of tekeningen in de kist leggen of een liedje zingen werkt voor hen vaak beter.
Om mensen met een verstandelijke beperking voor te bereiden op de opbaring, begrafenis of crematie, lenen wij de foto- en pictogrammenset 'Ik mis je zo' en de boekjes 'Moet ik nu huilen' en 'Olaf en Jaap' graag uit.
Op Wereldlichtjesdag worden overal op de wereld om 19.00 uur kaarsjes aangestoken voor overleden kinderen. Door het tijdsverschil gaat er die avond een golf van licht over de hele wereld. Sinds 2014 organiseert Uitvaartzorg van Stad tot Wad de Wereldlichtjesdag in Noord-Groningen. Vanaf 2023 doen we dat onder de naam Wereldlichtjesdag Hogeland.
Met troostende woorden en muziek worden de kinderen herdacht en worden hun namen genoemd. Van ongeborenen tot volwassen kinderen, sommigen recent en anderen jaren geleden overleden. Iedereen is welkom om - samen met anderen die hetzelfde hebben doorstaan - stil te staan bij het verlies van de kinderen. Omringd door lichtjes en elkaars steun.
Wereldlichtjesdag is ieder jaar op de 2de zondag in december. Via krant, social media of met een persoonlijke brief brengen we Wereldlichtjesdag Hogeland onder de aandacht. Informatie over de Wereldlichtjesdag vind je ook op onze website www.wereldlichtjesdaghogeland.nl. Daar kun je je ook aanmelden als je de lichtjesdag wilt bijwonen.
'Geen kind wordt zo gemist, als het kind dat er niet meer is'
- een uitspraak van Manu Keirse -
Veel mensen vinden het lastig: wat zeg je tegen iemand die net een dierbare is verloren? Omgaan met het verdriet van een ander is geen sinecure. Maar al te vaak vervallen we in clichés en goedbedoelde adviezen die de nabestaande met lege handen achterlaat. Hoe kunt u steun bieden en wat moet u vooral níet doen? Om daarbij te helpen hebben we de beste tips op een rij gezet.
Voor iedereen die iemand verloren heeft is er ondersteuning bij rouw. Of het nu gaat om het verlies van uw partner, uw vader of moeder, broer of zus of van een kind(je). Van professionele hulpverlening als u er niet meer uitkomt tot lotgenotencontact om elkaar bij te staan en te informeren. Onderstaande lijst met adressen biedt een eerste wegwijs.
Bekijk adressen voor ondersteuning >>
In onze boekenkast staat een verscheidenheid aan boeken. Boeken met verhalen van herkenning en troostrijke gedichten. Om voor te bereiden op de uitvaart of te begeleiden bij het rouwproces. Voor volwassenen maar ook voor (jonge) kinderen of kinderen/volwassenen met een (verstandelijke) beperking. Onze boeken kunnen voor een korte periode door nabestaanden geleend worden. Hieronder een selectie:
Nabestaanden vertellen