Andermans verdriet

Niet doen

1. Pijnlijk hart onder de riem steken
   Dooddoeners komen voort uit onze natuurlijke neiging het leed van de ander te willen verzachten. Rationeel zit er vaak een kern van waarheid in. Natuurlijk is het fijn dat je de kinderen nog hebt… En ja, de kans dat je ooit wel weer een nieuwe partner vindt, is aanwezig. Maar toch, dit soort uitspraken doen absoluut geen recht aan het verdriet dat iemand op dat moment vanbinnen voelt.
   
   
2. Te veel verwachten
   Waak ervoor dat je niet iets van een ander verwacht waar hij of zij niet aan kan voldoen. 'Kop op, X zou ook niet gewild hebben dat je bij de pakken neer ging zitten.' Alsof iemand niet mag treuren. Bedenk dat de manier waarop iemand zijn verdriet uit, altijd goed is. Welke manier dan ook.
   
   
3. Je afgewezen voelen
   Iemand die pas een naaste heeft verloren, heeft geen energie voor sociale contacten. Hierdoor kun je als vriend of vriendin dus even buiten beeld vallen. Vat dit niet persoonlijk op.
   
   
4. Identificeren met verdriet
   Zodra een ander verdriet heeft, roept dat bij onszelf ook allerlei emoties op. 'Ik weet precies hoe je je voelt' of 'Dat heb ik ook meegemaakt'. Maar de ander heeft geen ruimte in het hoofd voor die informatie. Het eigen verdriet is daarvoor té aanwezig.
   
   
5. Oplossingen bedenken
   Er valt niets op te lossen. Tenzij je de overledene kunt terugbrengen… Bij het aanhoren van verdriet, is je aanwezigheid genoeg.
   
   
6. Verdriet negeren
   Denk niet na verloop van tijd dat 'het nu wel beter lijkt te gaan'. Ook al kun je je niet voorstellen dat iemand zo lang treurt, blijf gewoon een luisterend oor bieden of een schouder om op te leunen.
   
   
7. Met een boog om iemand heenlopen
   Niets zo erg als bekenden die nabestaanden ontwijken, op straat of in de supermarkt bijvoorbeeld. Het is natuurlijk wel begrijpelijk. Hoe begin je een gesprek met iemand wiens wereld is ingestort? Dat is misschien wel een van de moeilijkste dingen. Zeg gewoon dat je het moeilijk vindt. Alles beter dan met een grote boog om iemand heen lopen!

Wel doen

1. Bied gerichte hulp 
   In de eerste dagen na iemands overlijden hebben nabestaanden genoeg aan zichzelf en hun directe omgeving. Pas in een later stadium kun je als vriend(in), kennis of buur de nodige hulp bieden. Het zijn juist vaak de kleine dingen die het hem doen. Af en toe eens aankloppen en vragen of er boodschappen nodig zijn, kan al een grote hulp zijn.
   
   
2. Schenk aandacht
   Als je iets voor iemand wilt betekenen, laat dan duidelijk merken dat je er bent. Bel regelmatig, ga langs, stuur een sms, nodig uit voor een kop thee of stuur zomaar een kaartje om te laten weten dat je beschikbaar bent als de ander je nodig heeft.
   
   
3. Maak tijd vrij 
   Ook al heb je hetzelfde verhaal al heel vaak gehoord, neem de tijd om ernaar te luisteren in stilte, zonder mening of oordeel. Het keer op keer vertellen is een manier om orde te scheppen in de chaos en om het verdriet te verwerken.
   
   
4. Denk mee
   Het leven gaat gewoon door. De kinderen moeten naar school, de vuilnis moet buiten worden gezet… Als iemands wereld stilstaat, is het heel fijn als een ander tijdelijk een geheugensteuntje kan zijn. Een reminder is een kleine moeite.
   
   
5. Denk ook aan bijzondere dagen
   Sterfdag, verjaardagen, Kerstmis, het zijn de dagen waarop het gemis van een dierbare meer dan ooit aanwezig is. Een kaartje of telefoontje wordt zeer gewaardeerd.
   
   
6. Herinner samen
   Nabestaanden missen hun dierbare en snakken vaak naar mooie verhalen en foto's van degene die ze zo missen. Samen herinneringen delen, helpt bij het aanvaarden van het verlies.
   
   

^{Tekst: Marianna Wesselink}